INSTRUKCJA W SPRAWIE ZDOBIENIA KOŚCIOŁÓW
Liturgia jest dziełem Boga i człowieka. Jej celem jest uwielbienie Boga i uświęcenie człowieka (KL 5). Zaangażowany w nią winien być cały człowiek, jego dusza i ciało. W zewnętrznym udziale w liturgii odgrywają rolę: modlitwa, śpiew, wykonywanie gestów i przyjmowanie postaw liturgicznych, a także inne znaki, np. dekoracje. Mają one jednak wartość, gdy pomagają w lepszym uczestnictwie w liturgii.
Ludzie wierzący od wieków dbali o kościoły, przyozdabiali je, przystrajali naturalnymi kwiatami, palili świece i kadzidło. Było to wyrazem szacunku wobec Boga i miejsca Jego szczególnej czci.
Dziś można zauważyć czasem nadmierne i przesadne skupianie się na znakach zewnętrznych towarzyszących liturgii. Czyni się to nieraz, by się „pokazać”, a także z chęci zarobkowania.
Za całość liturgii, a więc także za oprawę zewnętrzną i przyozdabianie przestrzeni liturgicznej, odpowiedzialny jest duszpasterz. On, a nie np. firma zajmująca się dekoracją, wyznacza osoby mające zdobić kościół i decyduje o charakterze dekoracji.
Przyozdabiamy przede wszystkim ołtarz, tabernakulum i figury świętych. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego z roku 2002 w p. 305 mówi wyraźnie o zdobieniu ołtarza kwiatami. Najpierw zaznacza ono, że w zdobieniu ołtarza należy zachować umiar. Zawiera też szczegółowe wskazania odnośnie do okresu Adwentu i Wielkiego Postu. W okresie Adwentu ołtarz ozdabia się kwiatami w sposób odpowiadający temu okresowi, jednak tak, aby nie uprzedzać pełnej radości Narodzenia Pańskiego. W czasie Wielkiego Postu zakazuje się zdobienia ołtarza kwiatami. Wyjątek jednak stanowią: niedziela Laetare (IV Wielkiego Postu), uroczystości i święta. Zdobienie kwiatami zawsze winno być umiarkowane. Kwiaty winno się stawiać raczej obok ołtarza niż na mensie.
Symbole na ołtarzu powinny mieć charakter wyłącznie chrystologiczny. Dotyczy to również symboli umieszczanych na przedniej stronie ołtarza np. z okazji I Komunii św., świąt maryjnych. Nie należy też umieszczać w prezbiterium plansz, styropianowej dekoracji, szarf itp.
Po zakończeniu liturgii sprzęty (mszał, mikrofon...) powinny być z ołtarza usunięte, a ołtarz nakryty.
W zgromadzeniu liturgicznym wszyscy są równi i nie powinno się czynić żadnych różnic w przyozdabianiu kościoła ze względu na osoby uczestniczące w danej celebracji liturgicznej. Przyozdabianie kościoła z okazji ślubów, pogrzebów czy innych uroczystości i usuwanie dekoracji po zakończeniu liturgii nie może być praktykowane. Gdy w jednym dniu ma być kilka ślubów a ktoś przyniesie naturalne kwiaty by z tej okazji przyozdobić kościół, to należy je umieścić w odpowiednich miejscach przed pierwszym ślubem i potem pozostają w kościele jako dar. Dekoracje, kwiaty czy świece są ofiarowane Bogu i stają się Jego własnością.
Niedopuszczalne jest dekorowanie kościoła sztucznymi kwiatami. Odnowiona liturgia podkreśla prawdę znaku (veritas signi). Nie przystoi oddawanie chwały Bogu przez namiastki. Najpiękniejszy sztuczny i perfumowany kwiat nie zastąpi naturalnego piękna prostych kwiatów polnych.
Zaleca się pouczanie o tym wiernych, zwłaszcza nowożeńców i rodziców dzieci pierwszokomunijnych. Można zaproponować, by zamiast drogich sztucznych ozdób składać ofiary na cele charytatywne czy misyjne Kościoła.
Powyższa Instrukcja obowiązuje w archidiecezji katowickiej od dnia 20 września 2002 roku.
Katowice, w uroczystość Najświętszej Maryi Panny Piekarskiej, dnia 12 września 2002 roku.
VA I-6547/02
ks. Józef Pawliczek + Damian Zimoń
Kanclerz Arcybiskup Metropolita Katowicki