piątek, czerwiec 09, 2023

INSTRUKCJA W SPRAWIE ZDOBIENIA KOŚCIOŁÓW

Liturgia jest dziełem Boga i człowieka. Jej celem jest uwielbienie Boga i uświęcenie człowieka (KL 5). Zaangażowany w nią winien być cały człowiek, jego dusza i ciało. W zewnętrznym udziale w liturgii odgrywają rolę: modlitwa, śpiew, wykonywanie gestów i przyj­mowanie postaw liturgicznych, a także inne znaki, np. dekoracje. Mają one jednak wartość, gdy pomagają w lepszym uczestnictwie w liturgii.

Ludzie wierzący od wieków dbali o kościoły, przyozdabiali je, przystrajali naturalnymi kwiatami, palili świece i kadzidło. Było to wyrazem szacunku wobec Boga i miejsca Jego szczególnej czci.

Dziś można zauważyć czasem nadmierne i przesadne skupianie się na znakach zewnętrznych towarzyszących liturgii. Czyni się to nieraz, by się „pokazać”, a także z chęci zarobko­wania.

Za całość liturgii, a więc także za oprawę zewnętrzną i przyozdabianie przestrzeni liturgicznej, odpowiedzialny jest duszpasterz. On, a nie np. firma zajmująca się dekoracją, wyznacza osoby mające zdobić kościół i decyduje o charakterze dekoracji.

Przyozdabiamy przede wszystkim ołtarz, tabernakulum i figury świętych. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego z roku 2002 w p. 305 mówi wyraźnie o zdobieniu ołtarza kwiatami. Najpierw zaznacza ono, że w zdobieniu ołtarza należy zachować umiar. Zawiera też szczegółowe wskazania odnośnie do okresu  Adwentu i Wielkiego Postu. W okresie Adwentu ołtarz ozdabia się kwiatami w sposób odpowiadający temu okresowi, jednak tak, aby nie uprzedzać pełnej radości Narodzenia Pańskiego. W czasie Wielkiego Postu zakazuje się zdobienia ołtarza kwiatami. Wyjątek jednak stanowią: niedziela Laetare (IV Wielkiego Postu), uroczystości i święta. Zdobienie kwiatami zawsze winno być umiarkowane. Kwiaty winno się stawiać raczej obok oł­tarza niż na mensie.

Symbole na ołtarzu powinny mieć charakter wyłącznie chrystologiczny. Dotyczy to również symboli umieszczanych na przedniej stronie ołtarza np. z okazji I Komunii św., świąt maryjnych. Nie należy też umieszczać w prezbiterium plansz, styropianowej dekoracji, szarf itp.

Po zakończeniu liturgii sprzęty (mszał, mikrofon...) powinny być z ołtarza usunięte, a ołtarz nakryty.

W zgromadzeniu liturgicznym wszyscy są równi i nie powinno się czynić żadnych różnic w przyozdabianiu kościoła ze względu na osoby uczestniczące w danej celebracji liturgicznej. Przyozdabianie kościoła z okazji ślubów, pogrzebów czy innych uroczystości i usuwanie dekoracji po zakończeniu liturgii nie może być praktykowane. Gdy w jednym dniu ma być kilka ślubów a ktoś przyniesie naturalne kwiaty by z tej okazji przyozdobić kościół, to należy je umieścić w odpowiednich miejscach przed pierwszym ślubem i potem pozostają w kościele jako dar. Dekoracje, kwiaty czy świece są ofiarowane Bogu i stają się Jego własnością.

Niedopuszczalne jest dekorowanie kościoła sztucznymi kwiatami. Odnowiona liturgia podkreśla prawdę znaku (veritas signi). Nie przystoi oddawanie chwały Bogu przez namiastki. Najpiękniejszy sztuczny i perfu­mowany kwiat nie zastąpi naturalnego piękna prostych kwiatów polnych.

Zaleca się pouczanie o tym wiernych, zwłaszcza nowożeńców i rodziców dzieci pierwszokomunijnych. Można zaproponować, by zamiast drogich sztucznych ozdób składać ofiary na cele charytatywne czy misyjne Kościoła.

Powyższa Instrukcja obowiązuje w archidiecezji katowickiej od dnia 20 września 2002 roku.

Katowice, w uroczystość Najświętszej Maryi Panny Piekarskiej, dnia 12 września 2002 roku.

VA I-6547/02

ks. Józef Pawliczek                                                            + Damian Zimoń

Kanclerz                                                                        Arcybiskup Metropolita Katowicki